वन कर्मचाऱ्यांना वन्यजीव संरक्षित क्षेत्रात प्रवेश शुल्कातून सूट

 वन कर्मचाऱ्यांना राष्ट्रीय उद्यान व अभयारण्यात प्रवेश शुल्कातून सूट – शासन आदेश 11.07.2014

महाराष्ट्र राज्यातील व्याघ्र प्रकल्प, राष्ट्रीय उद्यानं आणि अभयारण्यं या वन्यजीव संरक्षित क्षेत्रांमध्ये प्रवेश करताना सर्वसामान्य पर्यटकांकडून ठराविक प्रवेश शुल्क आकारले जाते. मात्र, वन विभागातील अधिकारी व कर्मचारी तसेच प्रदीर्घ काळ सेवा करून सेवानिवृत्त झालेल्या वन अधिकारी व कर्मचाऱ्यांकडून या शुल्काची माफी द्यावी, अशी मागणी अनेक कर्मचारी संघटनांकडून सातत्याने होत होती. या मागणीचा साकल्याने विचार करून प्रधान मुख्य वन संरक्षक (वन्यजीव) व मुख्य वन्यजीव रक्षक, महाराष्ट्र राज्य यांनी शासन आदेश क्र. कक्ष 23(4)/82(12-13)/1300 दिनांक 11.07.2014 रोजी निर्गमित केला आहे.

वाचावे: वनरक्षक व वनपाल सेवाप्रवेश नियम 2025 

सदर आदेशानुसार, महाराष्ट्र वन्यजीव (संरक्षण) नियम, 2014 च्या नियम 18(1)(ग)(सात) व 18(1)(घ)(चार) तसेच वन्यजीव संरक्षण अधिनियम, 1972 च्या कलम 28(1)(घ) व (ड) च्या तरतुदींच्या अधीन राहून, महाराष्ट्र वन विभागात नियमितरित्या नियुक्त व कार्यरत तसेच प्रदीर्घ काळ सेवा करून सेवानिवृत्त झालेल्या प्रत्येक अधिकारी किंवा कर्मचारी व त्यांच्या कुटुंबियांना वन्यजीव संरक्षित क्षेत्रांमध्ये प्रवेश शुल्क, परवान्याचे शुल्क तसेच वाहन प्रवेश शुल्क भरण्यापासून सूट देण्यात आली आहे. ही सूट 29.07.2014 या जागतिक व्याघ्र दिवसापासून लागू करण्यात आली असून, ती पुढील आदेशापर्यंत लागू राहील.

वाचावे : न्यायाधीश यांना व्याघ्र प्रकल्प भेटीवेळी सफारी शुल्कामधून सूट देणेबाबत

या सूटीस काही अटी व शर्ती घालण्यात आल्या आहेत. अभयारण्य किंवा राष्ट्रीय उद्यानांमध्ये प्रवेशाकरिता उपलब्ध असलेल्या कोट्याच्या अधीन राहूनच ही सूट दिली जाईल आणि ती कोणाच्याही हक्काची मानली जाणार नाही. एका अधिकारी किंवा कर्मचारी व त्यांच्या कुटुंबियांना एका आर्थिक वर्षात जास्तीत जास्त तीन फेऱ्यांकरिता ही सूट दिली जाईल. अशा व्यक्तींनी प्रवेशावेळी वन विभागाने जारी केलेले ओळखपत्र जवळ बाळगणे बंधनकारक राहील तसेच त्या ओळखपत्राची छायाप्रत संबंधित अभयारण्य किंवा राष्ट्रीय उद्यानाच्या कार्यालयात सादर करावी लागेल.

वाचावे : वनकर्मचारी यांना निवडणूक कामातून सूट 

कुटुंबीयांच्या बाबतीत सूट मिळण्यासाठी “कुटुंब” या संज्ञेचा अर्थ स्पष्ट करण्यात आला आहे. कुटुंब म्हणजे – अधिकारी/कर्मचाऱ्यांची पत्नी (किंवा स्त्री कर्मचाऱ्यांच्या बाबतीत पती), अवलंबून असलेली व सोबत राहणारी औरस किंवा सावत्र मुले व मुली, तसेच अवलंबून असलेले आई, वडील, बहिणी आणि अज्ञान भाऊ. कुटुंबीयांच्या सूटसाठी कर्मचाऱ्यांनी संबंधित कार्यालयात घोषणा पत्र (Declaration) सादर करणे आवश्यक आहे. वाहनात केवळ संबंधित अधिकारी/कर्मचारी व त्यांचे कुटुंबीय सदस्यच प्रवास करू शकतील; इतर कोणत्याही व्यक्तींना या सूटीचा लाभ घेता येणार नाही.

सदर आदेशामुळे वन विभागातील अधिकारी व कर्मचारी तसेच सेवानिवृत्त कर्मचाऱ्यांना वन्यजीव अभयारण्ये, राष्ट्रीय उद्यानं आणि व्याघ्र प्रकल्प यांमध्ये विनामूल्य प्रवेश मिळून त्यांना वन्यजीव संरक्षणाच्या प्रयत्नांबद्दल अधिक समज आणि जिव्हाळा निर्माण होईल. हा निर्णय वनसेवकांच्या योगदानाचा सन्मान करणारा असून, वन्यजीव संवर्धनाविषयीची जागरूकता आणि सहभाग वाढविणारा ठरतो.

वन कर्मचाऱ्यांना वन्यजीव संरक्षित क्षेत्रात प्रवेश शुल्कातून सूट –  FAQ

---

1. वन कर्मचाऱ्यांना वन्यजीव अभयारण्यात प्रवेश शुल्क माफ आहे का?

होय. महाराष्ट्र शासनाने 11.07.2014 रोजी निर्गमित केलेल्या आदेशानुसार वन विभागातील अधिकारी, कर्मचारी आणि सेवानिवृत्त कर्मचाऱ्यांना राष्ट्रीय उद्यानं, व्याघ्र प्रकल्प आणि अभयारण्यात प्रवेश शुल्क व वाहन शुल्क भरण्यापासून सूट देण्यात आली आहे.

---

2. ही प्रवेश शुल्क सूट कोणत्या तारखेपासून लागू झाली आहे?

ही सूट 29.07.2014 (जागतिक व्याघ्र दिवस) पासून लागू करण्यात आली आहे आणि ती पुढील आदेशापर्यंत लागू राहील.

---

3. वन कर्मचाऱ्यांच्या कुटुंबियांनाही शुल्क सूट लागू होते का?

होय. सूट केवळ कर्मचाऱ्यांनाच नव्हे तर त्यांच्या कुटुंबीयांनाही लागू आहे. कुटुंबामध्ये पत्नी/पती, मुलं-मुली, अवलंबून असलेले आई-वडील, बहिणी व अज्ञान भाऊ यांचा समावेश होतो.

---

4. एका वर्षात किती वेळा विनामूल्य प्रवेश मिळू शकतो?

प्रत्येक अधिकारी/कर्मचारी व त्यांच्या कुटुंबियांना एका आर्थिक वर्षात जास्तीत जास्त तीन वेळा (फेऱ्या) विनामूल्य प्रवेश मिळू शकतो.

---

5. सूट घेण्यासाठी कोणती कागदपत्रं आवश्यक आहेत ?

संबंधित कर्मचाऱ्यांनी वन विभागाने जारी केलेले अधिकृत ओळखपत्र सोबत बाळगणे आवश्यक आहे आणि त्याची छायाप्रत संबंधित उद्यान किंवा अभयारण्य कार्यालयात सादर करावी लागते.

---

6. वाहन शुल्क देखील माफ आहे का?

होय. कर्मचाऱ्यांचे वाहन तसेच त्याच वाहनात प्रवास करणाऱ्या कुटुंबीयांचे वाहन प्रवेश शुल्क देखील माफ आहे. मात्र, त्या वाहनात अन्य व्यक्तींना प्रवास करता येणार नाही.

---

7. ही सूट कोणत्या ठिकाणांसाठी लागू आहे?

ही सूट महाराष्ट्र राज्यातील सर्व व्याघ्र प्रकल्प, राष्ट्रीय उद्यानं आणि अभयारण्यांमध्ये लागू आहे.

---

8. ही सूट हक्काने मागता येते का?

नाही. ही सूट उपलब्ध प्रवेश कोट्याच्या अधीन राहील व ती कोणत्याही कर्मचाऱ्याचा हक्क समजली जाणार नाही.

---

9. सेवानिवृत्त कर्मचाऱ्यांना या सूटीचा लाभ मिळतो का?

होय. महाराष्ट्र वन विभागातून प्रदीर्घ काळ सेवा करून सेवानिवृत्त झालेल्या अधिकारी व कर्मचाऱ्यांनाही या आदेशानुसार प्रवेश शुल्कातून सूट लागू आहे.

---

10. सूट मिळवण्यासाठी कोणत्या नियमांखाली हा आदेश जारी करण्यात आला आहे?

ही सूट महाराष्ट्र वन्यजीव (संरक्षण) नियम, 2014 च्या नियम 18(1)(ग)(सात) व 18(1)(घ)(चार) तसेच वन्यजीव संरक्षण अधिनियम, 1972 च्या कलम 28(1)(घ) आणि (ड) अंतर्गत देण्यात आली आहे.

Web Title English: No Entry Fee for Forest Officers and Retired Staff in Wildlife Protected Areas – Full Details Inside

Web Title Hindi : व्याघ्र प्रकल्प , राष्ट्रीय उद्यान और अभयारण्य में वन कर्मचारियों को प्रवेश शुल्क माफी – सरकारी निर्णय का पूरा विवरण