वन विभागातील अधिकारी व कर्मचारी यांची कर्तव्य

 वन विभागातील अधिकारी व कर्मचारी यांची काय कर्तव्य आहे ते पाहणार आहोत

१. मुख्य वनसंरक्षक (प्रा) यांची कर्तव्य
१. मुख्य वनसंरक्षक यांचेकडे त्यांचे वन वृत्ताचा प्रशासकीय कार्यभार असतो. तसेच त्याचेवर त्यांचे अधिपत्याखालीज वनक्षेत्राची जबाबदारी असते.
२. कार्यआयोजना तयार करणे, सर्व वनकामाचे नियंत्रण ठेवणे.
३. संपूर्ण वृत्ताचे आस्थापनेवर नियंत्रण ठेवणे.
४. त्यांचे वनवृत्तातील खर्च, अग्रिमे, सर्व कामे व त्यांचे करार, विक्री व पुरवठा आणि त्यांचे कार्यक्षेत्राचे सामान्य वनव्यवस्थापन करणे.
२. उपवनसंरक्षक यांची कर्तव्य
१. उपवनसंरक्षक यांचेकडे त्यांचे वन विभागाचा प्रशासकिय कार्यभार असतो. विभागिय कार्यालयाचे ते प्रमुख असतात.
२. त्यांचे विभागाकडील वन व्यवस्थापन, प्रशासन व आस्थापना नियंत्रण ठेवणे.
३. मंजुर आराखडानुसार वनांचे समुपयोजन, लागवड व संरक्षण आणि वनोपजांची विक्री नियोजन, विभागाला मालाचा पुरवठा करणे, महसुल जमा आणि खर्चावर नियंत्रण ठेवणे वन गुन्हयांमध्ये मध्यस्थी करणे.
३. वनपरिक्षेत्र अधिकारी यांची कर्तव्य 
१. वनपरिक्षेत्र अधिकारी यांचेकडे संपुर्ण वनपरिक्षेत्राचा प्रशासकीय कार्यभार असतो.
२. त्यांचे परिक्षेत्रातील वनांचे संरक्षण व विकास यांची जबाबदारी असते.

 ३. उपवनसंरक्षक व सहा. वनसंरक्षक यांचे मार्गदर्शनाखाली मंजुर आराखडानुसार वनांचे समुपयोजन, लागवड व संरक्षण यांची अमंलबजावणी करणे.
४. परिमंडळ वनअधिकारी यांची कर्तव्य

वनपाल यांची कर्तव्य 
१. वनपाल यांचेकडे त्यांचे संपुर्ण परिमंडळाचा प्रशासकीय कार्यभारअसतो
२. वनसंरक्षण, वनगुन्हा अन्वेषण, वनोपज वाहतुक परवाना वितरण, चराई. फी, वनगुन्हयांची भरपाई, कुपांतील वृक्षांची चिन्हांकीत करणे,त्यांचे परिमंडळांतील सर्व कामांना ते जबाबदार असतात. त्यांचे अधिपत्याखालील
३ वनरक्षकांना त्यांची कर्तव्ये, दैनंदिनी व वनहद्दीबाबत माहिती पुरवणे, नियम व अधिनियम व कर्तव्ये याबाबत स्पष्टीकरण करणे.
२. नियतक्षेत्र वन अधिकारी यांची कर्तव्य 
 वनरक्षक यांची कर्तव्य
१. वनरक्षक यांचेकडे त्यांचे नियतक्षेत्राचे संरक्षण व गस्त घालणे.
२. वनहद्दीचे दुरूस्ती व परिरक्षण कर णे.
३. ग्रामस्थांकडुन होणा-या वनांतील अतिक्रमणाबाबत दक्षता बाळगणे.
४. त्यांचे अधिपत्याखालील नियतक्षेत्रात गुरांना चराई करून न देणे.
५ . अवैध वृक्षतोड टाळण्यासाठी अधिपत्याखालील नियतक्षेत्रात वारंवार गस्ती घालणे ६. विहीत कालावधीत जाळ रेषा, उंचावरून जाळ ठिकाणाची पहाणी करणे व प्रकरणी कार्यवाही करणे
७. राखीव वनक्षेत्रात अवैध शिकार व वनतळयातील मासेमारी याबाबतचा अहवाल वरिष्ठांस सादर करणे
८. बुडावर शिक्का मारणे
९. बी पेरणे, रोपवाटिका तयार करणे, बी गोळा करणे, लागवड व वरिष्ठांचे आदेशानुसार इतर कामे करणे.
१०. त्यांचे ताब्यातील वन विश्रामगृह व त्यासभोवतीचा परिसर नीट व स्वच्छ ठेवणे,
११. वनगुन्हयांचे शोध घेवून प्रथम रिपोर्ट सादर करणे, गुन्हेगाराचा शोध घेणे व गुन्हेगाराला शोधुन परिमंडळ अधिका-याकडे स्वाधीन करणे.
६. वनक्षेत्र सर्वेक्षक यांची कर्तव्य 
१. वनक्षेत्र सर्व्हेक्षकांचे वनक्षेत्राचे सर्वेक्षण नोंदी यांची देखभाल करणेची जबाबदारी महसुल जिल्हा निरीक्षकाप्रमाणे असते.
२. नकाशाची नोदवही अद्ययावत टॅवणे.
३. वनविभागाकडील नकाशा नोदवही, महसुल विभागाकडील नकाशा संच, नमुना १ मधिल वनविभागाचे राखीव व खाजगी वनांचे नोंदी महसुल विभागाकडील दप्तरातील नोंदीशी प्रमाणित करणे.
४. प्रादेशिक विभागाकडील ज्यावेळी सिमा व सिमांकन कामाचा कार्यभार घेतला जातो त्यावेळी लागवड क्षेत्र व कुप यांचे नकाशे तयार करून पडताळणी करणे.
७. वनसर्वेक्षक यांची कर्तव्य 
१. कार्यआयोजनेचे आराखडयानुसार सिमांकन करणे.
२. उपवनसंरक्षक यांचे निर्देशानुसार इतर सिमांकन करणे.
३. कंपार्टमेंट व कुपांचे आरेखन करणे.
४. वनक्षेत्रांचे गणन व मोजमाप करणे.
५. शासन अधिसुचनेनुसार वनीकरणक्षेत्र व निकृष्ठ वनक्षेत्राचे नकाशांची दुरूस्ती व नोंदी करणे
६. प्रभावित वनक्षेत्रा संदर्भातील सर्वेक्षण व सिमांकन करणे व त्या संदर्भातील पत्रव्यवहाराची इतिहास पुस्तीका अद्यावत ठेवणे.
८ वनअभियंता यांची कर्तव्य 
१. इमारती, रस्ते, इतर अभियांत्रिकी कामे यांची संरचना व दुरुस्ती कामे अंदाजपत्रके तयार करणे.
२. तांत्रिक वाहतूक व पुरवठा या संदर्भात मार्गदर्शन करणे. ३. आरागिरणीच्या कामकाजाची तांत्रिक पाहणी करणे.